Từ Melbourne (Australia), tôi bắt xe đò xuống Geelong (một thành phố nhỏ thuộc bang Victoria cách Melbourne 70km) và hẹn gặp Nguyễn Tiến Vũ (sinh năm 1989, quê Tam Quan, Hoài Nhơn) ở ga Geelong.
Một thanh niên rắn rỏi, da rám nắng, vẻ ngoài hơi “bụi”, khác với những gì tôi hình dung về Vũ khi biết đây là chàng trai Bình Định từng giành đến ba học bổng tiến sĩ toàn phần ở nước ngoài. Đó là vào cuối năm 2011, sau khi Nguyễn Tiến Vũ vừa tốt nghiệp lớp cử nhân tài năng ngành Khoa học máy tính, khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) với điểm trung bình 8,7 và điểm 10 cho luận văn tốt nghiệp; cùng điểm TOEIC 830, TOEFL iBT 80 và IELS 6.5. Đệ đơn xin học bổng với bảng vàng thành tích là hai bài báo tham gia hội thảo khoa học quốc tế, cùng học bổng hàng năm của nhiều công ty, tổ chức, giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học… Kết quả là cả ba trường đại học: Quốc gia Singapore (NUS), Concordia (Quebec Canada) và Deakin (Victoria, Australia) đều có thư tiếp nhận. Đắn đo cân nhắc, cuối cùng, đầu năm 2012, Vũ khăn gói sang Australia.
Du học sinh Úc Nguyễn Tiến VũTiến Vũ giải thích: “Tôi chọn Trường Deakin bởi GS Dinh Phung - người hướng dẫn chính của tôi - chuyên sâu nghiên cứu về mô hình toán học - lĩnh vực mà tôi muốn theo đuổi. Nhóm nghiên cứu của vị GS này ở Trung tâm Prada, Đại học Deakin, cũng là một trong số ít các nhóm nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực này trên thế giới”. Đề tài Vũ chọn để làm ở Úc là “Weakly-Supervised phương pháp phi tham số Bayes” (Weakly-Supervised Bayesian Nonparametric Models). Đây là một lĩnh vực khá “nóng” trong ngành khoa học máy tính trên thế giới. Tháng 8 năm 2012, Viện Nghiên cứu cao cấp về toán cũng mới tổ chức khóa bồi dưỡng chuyên đề về lĩnh vực này ở Việt Nam.
Nguyễn Tiến Vũ trong phòng nghiên cứu.Hỏi Vũ về lý do chọn ngành khoa học máy tính, trong khi ba Vũ là công an ở địa phương, mẹ là bác sĩ ở Tam Quan, Vũ nói: “Ngày nhỏ, tôi học đều nhưng vẫn mê môn Hóa, lại được thầy Nguyễn Trương (Trường THPT Nguyễn Trân, Hoài Nhơn) hướng dẫn nhiệt tình, từng đi thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Hóa cùng năm với Huỳnh Anh Vũ (cũng là một sinh viên Bình Định, tốt nghiệp Trường đại học Swinburne, Australia - PV). Lúc chọn trường thi đại học, ba mẹ muốn tôi theo ngành Y. Nhưng hồi đó, tôi thi đại học lọt vào top thí sinh đạt điểm cao và được chọn vào lớp cử nhân tài năng của Trường Đại học Khoa học tự nhiên. Mê khoa học tự nhiên nên tôi rất thích và gắn với khoa học máy tính từ đó”. Học ở Trường Đại học Deakin, ngoài việc được đài thọ học phí, Vũ còn nhận sinh hoạt phí gần 24 ngàn đô la Úc mỗi năm trong suốt 3 năm theo học. “Điều kiện vậy là ổn, vấn đề khó khăn nhất của tôi, cũng như những người lần đầu ra nước ngoài học, bên cạnh ngôn ngữ, vẫn là hòa nhập. Thật may, Australia có chính sách đa văn hóa rất tốt, nên sinh viên nước ngoài sang đây học không gặp nhiều bỡ ngỡ. Geelong tuy ít người Việt, nhưng may mắn là tôi được gặp và cùng thuê nhà với đôi vợ chồng anh chị người Bình Định, cũng là nghiên cứu sinh cùng thầy hướng dẫn. Ngoài ra, tôi còn kết bạn với sinh viên đến từ các nước khác” - Vũ chia sẻ. Trong quá trình học tập nghiên cứu và công tác (giai đoạn Vũ ở lại trường cuối năm 2011) ở khoa Công nghệ thông tin, Đại học Khoa học Tự nhiên, được sự hướng dẫn tận tình của các thầy như PGS.TS Lê Hoài Bắc, TS Trần Minh Triết, TS Lý Quốc Ngọc... nên Vũ như càng được tiếp thêm niềm đam mê. Hiện nay, Vũ đang bổ sung thêm kiến thức cho quá trình nghiên cứu, hoàn thành một số công trình, đang đưa ra đề cương nghiên cứu, chuẩn bị dữ liệu và chạy thực nghiệm tiếp theo. Ngoài ra, Vũ có thêm ba bài báo tham gia hội thảo quốc tế, trong đó có một hội thảo được xếp hạng A ở Queensland, một hạng B ở Nhật Bản và một ở Melbourne.TVN
Thực tế, không chờ đến khi đã là nghiên cứu sinh, Vũ mới để tâm nghiên cứu khoa học. Ngay từ khi học đại học, chàng sinh viên Bình Định này đã “rinh” không ít giải thưởng về nghiên cứu khoa học. Chẳng hạn, năm 2010, Vũ đoạt giải thưởng và học bổng Lawrence Sting cho sinh viên xuất sắc các trường đại học và có bài báo khoa học trình bày tại hội thảo quốc tế về Imaging Engineering (ICIE 2011TVN) do Hiệp hội quốc tế kỹ sư máy tính và công nghệ thông tin tổ chức tại Hồng Kong; năm 2011 có giải Quả táo vàng Newton, giải Nhất Sinh viên nghiên cứu khoa học... Trong thời gian chờ visa sang Australia, Vũ lại có thêm bài báo tham gia hội thảo quốc tế về công nghệ thông tin và máy tính do IEEE (một hiệp hội quốc tế chuyên về đổi mới công nghệ) tổ chức tại Việt Nam. Hỏi Vũ về bí quyết để học tốt và nghiên cứu khoa học, Vũ cho biết: “Quan trọng nhất là say mê với lĩnh vực mình đã chọn. Hơn nữa, trong quá trình học tập, đôi khi chúng ta thấy căng thẳng, điều quan trọng nhất là lạc quan và có niềm tin vào chính mình”. Nói về tương lai, Vũ cười hiền: “Tôi xác định mục tiêu là học tốt để nắm kỹ năng, kiến thức, công nghệ mới và cũng chỉ có vậy mới mong làm được chút gì đó trong tương lai. Còn nói thêm nữa thì thật khó, bởi tôi mới học năm đầu tiên thôi mà”.
