Cơ quan Việc làm và Phát triển xã hội Canada (ESDC) đã sử dụng Hệ thống phân loại nghề nghiệp quốc gia (NOC) và Hệ thống Trù hoạch nghề nghiệp Canada (COPS) nhằm dự đoán xu hướng số lượng việc làm và người tìm việc tương lai trong 292 nhóm nghề thuộc cấp quốc gia ở nước này.
1. Cơ hội công việc dựa vào nhu cầu mở rộng, tăng trưởng kinh tế
Trong vòng 10 năm tới, sự tăng trưởng kinh tế dự kiến sẽ tạo ra 1.5 triệu việc làm (trung bình 150 nghìn công việc/năm), mức độ tăng trưởng bình quân hàng năm vào khoảng 0.8%. Ở góc độ việc làm, cơ hội công việc bị chi phối bởi hiệu ứng nghề nghiệp và nhu cầu trong công nghiệp. Hiệu ứng nghề nghiệp ảnh hưởng tới việc làm thông qua năng suất và nhu cầu sử dụng lao động của mỗi ngành trong nền kinh tế. Hệ quả của yếu tố này là giảm lượng việc làm trong mỗi nghề, nhưng ở một số lĩnh vực khác, tỉ lệ lao động lại tăng, thậm chí sinh ra một số nghề nghiệp mới. Ngoài ra, hiệu ứng này còn thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ. Công nghệ trợ giúp nhân công nhưng cũng có thể thay thế con người bất kỳ lúc nào, đòi hỏi người lao động phải nâng cao trình độ, cải thiện tay nghề. Ta có thể hình dung yếu tố này qua biểu đồ sau:
Mã ngành | Nghề nghiệp | Số lượng nghề (2014) | Tỉ lệ tăng trưởng (2015 – 2014) |
3111 | Bác sĩ chuyên khoa | 37,900 | 2.6% |
2172 | Chuyên gia phân tích cơ sở dữ liệu và quản trị viên dữ liệu | 29,600 | 2.4% |
3112 | Bác sĩ gia đình | 53,000 | 2.4% |
6321 | Đầu bếp | 59,600 | 2.1% |
0213 | Chuyên gia quản lý thông tin và máy tính | 55,500 | 2.0% |
3011 | Điều phối viên & giám sát viên điều dưỡng | 20,900 | 2.0% |
3142 | Chuyên viên vật lý trị liệu | 27,000 | 2.0% |
2171 | Chuyên gia phân tích và tư vấn hệ thống thông tin | 175,200 | 1.9% |
2147 | Kỹ sư máy tính (trừ kỹ sư phần mềm và nhà thiết kế) | 22,600 | 1.9% |
4212 | Nhân viên dịch vụ xã hội và cộng đồng | 13,900 | 1.9% |
Bảng 4: 10 nghề có mức tăng trưởng việc làm trung bình cao nhất mỗi năm (2015-2024)
Hiệu quả công nghiệp còn ảnh hưởng tới sự gia tăng nghề nghiệp bởi hoạt động sản xuất trong lĩnh vực họ đang lao động. Ví dụ, nếu ngành công nghiệp nào có triển vọng phát triển thì ngành đó sẽ có nhu cầu nhân lực.
Những ngành công nghiệp dự kiến có lượng việc làm tăng trưởng trên mức trung bình (trên 0.8%) thường liên quan tới dịch vụ chuyên môn và khoa học: thiết kế hệ thống máy tính; chăm sóc sức khoẻ; sản xuất sản phẩm gỗ; chế tạo kim loại và máy móc; và thiết bị vận chuyển không ô tô (hàng không, đường sắt, đóng tàu).
Những ngành công nghiệp dự kiến tăng trưởng trong mức tăng trưởng vừa phải (từ 0.5 đến 0.8%) chủ yếu tập trung vào thị trường trong nước: dịch vụ tiêu dùng và sản xuất, xây dựng, dịch vụ giáo dục và dịch vụ tiện ích.
Những ngành dự báo tăng trưởng thấp hoặc giảm việc làm (dưới 0.5%): khai thác dầu khí (bao gồm các hoạt động hỗ trợ); một số dịch vụ tiêu dùng như thông tin, văn hóa, giải trí; hành chính công; các ngành công nghiệp phi khoáng sản phi khoáng (lâm nghiệp, nông nghiệp, đánh bắt); và các ngành công nghiệp sản xuất khác (tự động, dệt, giấy, in).
Sự thay đổi cơ cấu việc làm theo ngành dẫn đến những biến chuyển về lao động trình độ cao và thấp. Dự kiến trong 10 năm tới, khoảng 70% tỉ lệ tăng trưởng việc làm có khả năng xuất hiện trong ngành nghề đòi hỏi kỹ năng cao. Các vị trí tuyển dụng mới sinh ra từ sự tăng trưởng kinh tế và nhu cầu lao động phần lớn xuất hiện trong những ngành yêu cầu trình độ cao đẳng hoặc tập sự nghề. Tuy vậy, bậc giáo dục bậc đại học được trông đợi có tốc độ tạo việc làm nhanh nhất, dựa trên kỳ vọng về sự phát triển mạnh mẽ trong các ngành y tế, công nghệ, thông tin.
2. Cơ hội việc làm dựa vào nhu cầu thay thế
Cơ hội việc làm cho người lao động còn đến từ nhu cầu thay thế các vị trí sẵn có trong ngành công nghiệp.
Theo tính toán của các chuyên gia, nhu cầu thay thế dự kiến sẽ chiếm gần ¾ các công việc có thể xuất hiện trong thập kỷ tới. Trong đó, việc làm tạo ra bởi nguồn nhân lực về hưu giai đoạn 2015-2024 lên tới 3.7 triệu vị trí, chiếm 83% yếu tố này.
Thống kê cho thấy lĩnh vực quản lý tạo ra lượng lớn công việc nhờ nghỉ hưu bởi lao động trong ngành này thường lớn tuổi hơn mức trung bình và tuổi hưu thấp hơn những ngành nghề còn lại. Mặt khác, nhân công trong các ngành nghề đòi hỏi đào tạo tại chỗ có xu hướng trẻ hơn mức trung bình và nghỉ hưu ở độ tuổi lớn hơn.
Dưới đây là 10 nghề có tỉ lệ nghỉ hưu cao nhất 1 thập niên kế tiếp:
Mã ngành | Nghề nghiệp | Tổng số người nghỉ hưu | Tỉ lệ nghỉ hưu |
9446 | Nhân viên khai thác máy may công nghiệp | 7,900 | 5.4% |
8260* | Thuyền trưởng & ngư dân | 4,600 | 4.9% |
0430* | Quản lý dịch vụ bảo vệ cộng đồng | 2,100 | 4.7% |
0010* | Nhà lập pháp và quản lý cấp cao | 26,000 | 4.5% |
1243 | Trợ lý hành chính y tế | 15,600 | 4.1% |
0421 | Quản trị viên (bậc sau trung học & đào tạo nghề) | 3,700 | 4.0% |
0422 | Hiệu trưởng & quản trị viên giáo dục & tiểu học | 11,400 | 4.0% |
0423 | Quản lý trong dịch vụ xã hội, cộng đồng & cải huấn | 13,800 | 4.0% |
0311 | Quản lý lĩnh vực chăm sóc sức khỏe | 12,600 | 3.9% |
1241 | Trợ lý hành chính | 37,200 | 3.9% |
Bảng 6: 10 ngành có tỉ lệ nghỉ hưu cao nhất, giai đoạn 2015-2024
Ngược lại, những nghề có tỉ lệ hưu trí thấp được đánh giá sẽ nằm trong lĩnh vực bán hàng, dịch vụ, nghệ thuật, văn hóa, giải trí, thể thao do sở hữu đội ngũ nhân lực trẻ.
3. Tổng kết
Nhu cầu mở rộng, tăng trưởng kinh tế và nhu cầu thay thế tại Canada ước tính sẽ mở ra 5.95 triệu việc làm trong giai đoạn 2015-2024. Trong đó, dự kiến công việc từ nhu cầu thay thế (chủ yếu đến từ hưu trí) chiếm đến 76%.
Từ những nhu cầu trên, 10 nhóm nghề có tỉ lệ tuyển dụng cao nhất và thấp nhất trong giai đoạn dự báo được tổng kết trong bảng dưới đây.
